Hepa Filtre

Hepa Filtre, Yüksek verimli partikül filtresi yada kısa ismiyle HEPA bir hava filtresi çeşididir. HEPA standartındaki filtreler birçok uygulamada kullanılırlar.

Yüksek verimli partikül filtresi yada kısa ismiyle HEPA bir hava filtresi çeşididir. HEPA standartındaki filtreler birçok uygulamada kullanılırlar. Bunların içerisinde elektrikli süpürgeler, medikal uygulamalar, otomobiller, hava taşıtları ve ev gereçleri sayılabilirler.

HEPA filtreler DOE standartlarına bağlı olarak havadaki 0.3 µm büyüklüğündeki partiküllerin en az % 99.97 sini yok edecekler şeklinde tanımlanmışlardır. Filtrelerin hava akışına karşı minimal direnci, yada basınç düşüşü, genellikle 300 Pa civarında belirtilmektedir, bu nominal akış değeridir.

HEPA filtreler, havada bakterilerin ve viral organizmaların ve bunlardan kaynaklanan enfeksiyonların yayılmasını engellemede kritik roldedirler. Genellikle, tıbbi sektörde kullanılan HEPA filtreleme sistemleri, filtre malzemesi sayesinde yakalanan canlı bakterileri ve virüsleri yüksek enerji veren ultra-viole ışık üniteleri birlikte yok ederler. Bazı çok kaliteli sınıflandırılan HEPA üniteleri, % 99.995 etkiye sahiplerdir ki, bu derece havada mevcut çok yüksek seviyedeki zararlılara karşı korumayı garanti eder.

Hepa filtre ve hijyenik klima santrali filtreleri ne sıklıkla değiştirilmelidir?

Filtreler süreye bağlı olarak değil kirlenme basıncı ölçümü sonucuna göre değiştirilir. Filtre değişim basıncı genel olarak nominal debideki temiz/yeni filtre başlangıç basıncının 2(iki) katıdır. Örneğin başlangıç basıncı 150 Pa olan hepa filtrenin değişim basıncı yaklaşık 300 Pa'dır.

Ancak ülkemizde boyut açısından başlangıç basıncı projeden itibaren hatalı tasarlanmış ve kurulumu tamamlanmış hepa filtreli sistemler de mevcuttur. Örneğin başlangıç basıncı maksimum 150 Pa olması gerekirken 250 Pa ya da daha yüksek başlangıç basıncına sahip hepa filtreler mevcuttur. Bu durumlarda hepa filtre alımı yapılırken filtreden geçecek hava debisi belirtilerek imalatçı veya filtre satıcısından düşük başlangıç basıncına sahip hepa filtre talep edilmelidir. Klima santralinde kullanılan Elyaf, Torba, V Compact filtreler de genel olarak kirlenme basıncı nominal debideki temiz/yeni filtre başlangıç basıncının 2(iki) katına ulaşınca değiştirilir. Hepa filtreleri bilinçli olarak seçilen ve santral filtrelerinin bakımları usulüne uygun olarak yapılan sistemlerde hepa filtre ömrü 2-3 yıla kadar çıkabilmektedir.

Hepa filtre satın alırken nelere dikkat edilmelidir?

• Zamanla çatlama riski taşıdığından MDF kasalı hepa filtre yerine alüminyum kasalı hepa filtre tercih edilmelidir. Gelişmiş Avrupa ülkelerinde MDF kasalı hepa filtre kullanımı terkedilmiştir.
• Hepa filtreler nakliye ve montaj aşamasında çok kolay hasarlanarak ekonomik değerlerini yitirdiğinden tel kafes korumalı hepa filtreleri tercih edilmelidir.
• Filtre alımından önce projeyi kontrol ederek hepa filtrenin tasarımında dikkate alınan hava miktarını filtre tedarikçisine mutlaka bildirilmeli ve filtrenin başlangıç basıncının nominal çalışmada 150 Pa'ı geçmemesi sağlanmalıdır. Bu hassasiyet size düşük enerji sarfiyatı, uzun filtre ömrü, daha fazla hijyen avantajı dolayısıyla ekonomik işletim sağlayacaktır.
• Her filtre değişiminden sonra mutlaka filtre sızdırmazlık testi (DOP/PAO) yaptırılmalıdır.
• Nakliye esnasında hasar oluşup oluşmadığını tespit etmek amacıyla teslim aşamasında filtre ambalajları ve filtreler mutlaka gözle kontrol edilmeli, ekonomik kayba uğramamak için gözle görülebilen hasarlar nakliye elemanı ile birlikte tutanak altına alınarak tedarikçiye ve nakliye firmasına bildirilmelidir.
• Filtre montajı sırasında asla filtre medyası ile temas edilmemelidir. Montaj esnasında montajı yapan kişinin elinde tornavida gibi kesici ve delici el aletleri bulunmamalıdır.
• Validasyon esnasında testlerin sağlıklı olarak tamamlanmasını riske etmemek için mutlaka yedek hepa filtre bulundurulmalıdır.
• Yedek veya stoklamak amacıyla elinizde bulundurduğunuz hepa filtreler ambalajında ve nemsiz ortamlarda saklanmalıdır. Filtre ambalajlarının üzerine başka yük ve eşya konulmasına asla izin verilmemelidir.

Her hepa filtreli havalandırma sistemi ortam hijyenini sağlar mı?

Bir steril alandaki havalandırma sisteminde hepa filtre bulunması havalandırma sisteminin uygun hijyen şartlarını sağladığı anlamına gelmez. Sistemin uygun olup olmadığına HVAC performans testleri (PQ) yapılarak karar verilir.

Her hepa filtreli sistem standartlara uygun mudur?

• Bir hepa filtreli sistem HVAC performans testlerinden başarı ile geçse bile standartlara uygun olmayabilir. Çünkü;
• Havalandırma sisteminde kullanılan ekipman hijyenik kurallara uygun olmayabilir. Örneğin klima havalandırma santralinin hijyenik santral olmaması hatta santral yerine kanal tipi fanlar ve klimalar kullanılması, steril alanda aseptizör olarak ülkemiz literatürüne girmeye çalışan klimalı hava temizleyiciler kullanılması, hava kanallarının imalat ve montaj esnasında sızdırmazlık testine tabi tutulmaması bu uygunsuzluklardan bazılarıdır.
• Steril alanda bakım gerektiren ekipmanların kullanılması (aseptizör vb.) , kolay ve tam olarak temizlenemeyen ekipman kullanılması standartlara uygun değildir.
• Havalandırma sistemi, gerekli önlemler alınmadıkça filtrelerin kirlenmesine bağlı olarak pozitif basıncın tersine dönmesi, hava değişim sayılarının düşmesi vb. sebebiyle yıl boyunca hijyen açısından etkinliğini koruyamaz. Bu sebeple hijyenik havalandırma sistemi amacına uygun olarak kurulmuş otomasyonu sayesinde değişen şartlarda bile uygunluğunu koruyabilmelidir.

Şartların devamlılığını sağlayacak otomasyon sistemi bulunmayan hijyenik havalandırma sistemleri standarda uygun değildir. Yukarıda açıklanan sebepler dolayısıyla prensip olarak performans testleri öncesinde havalandırma sistemi kurulum test ve denetiminden geçmiş olmalıdır. HVAC performans testleri ile kurulum kontrol ve testleri birbirine karıştırılmamalıdır.